Termojenez bitkinin kusursuz bir şekilde yerine getirdiği son derece kompleks bir işlemdir...
* Bitkiler niçin vücut ısılarını düzenleme gereği duyarlar?
* Termojenez mekanizması nasıl çalışır?
Termojenez vücut ısısını sabit tutmak için Yüce Allah’ın canlılara bahşettiği bir özelliktir. Bu özellik sıcak kanlı hayvanlara özgüdür. Ancak bazı bitki türleri ısı üretme yeteneğine sahiptirler. Sıcak kanlı hayvanların ısı üretme yeteneğinde kanın büyük katkısı vardır. Bitkilerin ise kanı yoktur. Fakat onlar da çeşitli yöntemlerle vücut ısılarını sabit tutabilirler. Allah bitkilere vücut ısılarını sabit tutacak pek çok yöntem bahşetmiştir.
Bitkilerdeki Termojenez Mekanizması Kusursuz Olarak Çalışır
Termojenik bitkiler, ısılarını kendilerini çevreleyen havanın ısısından daha fazla yükseltebilirler. Termojenez sistemine sahip olan bir bitki oldukça güçlü olmalıdır. Çünkü bu sistemin çalışması esnasında yüksek bir enerji talebine gereksinim vardır. Bitkiler ısılarını korumaları sırasında, küçük bir kemirgenin, hatta bir sinek kuşunun kullandığı kadar bir enerji kullanır. Normalde bitki metabolizması çok daha ağır çalışır. Fakat termojenez sırasında enerji kullanımı yüksek derecededir.
Isı, mitokondride gerçekleşen hücresel solunum işlemi sırasında üretilir. Tüm bu enerjiyi üretmek için, termojenik bitkiler yardımcı bir solunum yöntemi kullanırlar. Bu solunum yöntemi alternatif oksidazdır. Normalde bitkiler ve hayvanların solunumunda mitokondri, oksijeni kullanarak şeker yapar ve enerji üretir. Bunun için de “sitokrom c” adlı bir enzim kullanır. Termojenik bitkilerin mitokondrisinde ise enerji (ısı) üretilmesi gerektiğinde alternatif oksidaz yöntemi ile “sitokrom c” dışında sadece bu bitkilere özgü bir başka enzim kullanılır ve bu solunum sistemi ile yağlar yakılarak enerjiye dönüşür. Bu bitkilerin “salisilik asidi” enerji veren madde olarak kullandığı anlaşılmaktadır. Nitekim salisilik asidin voodoo zambağında alternatif oksidasyon ve ısı artışına yol açtığı bilimsel olarak tespit edilmiştir.
Aslında yukarıda anlatılan işlemlerin hiçbiri normal bitki solunumunda kullanılmaz. Bu işlemi yapan ve hala tam olarak kapsamı anlaşılamamış olan proteinler, Yüce Allah’ın termojenik bitkilere bu solunumu yapabilmesi için bahşettiği bir özelliktir. Bu bitkilerin sahip olduğu proteinler, memeli canlılarda bulunan alternatif oksidasyon ve ayırma işlemi yapan proteinlere benzer.
Görüldüğü gibi bitkilerdeki her yapı özel olarak var edilmiştir. Bu da bize bu kusursuz planı yapan üstün bir “Akıl Sahibi” olduğunu gösterir. İşte bu üstün aklın sahibi alemlerin Rabbi olan Allah’tır. Rabbimiz bu örnekle kusursuz yaratışının delillerini insanlara göstermektedir.
Bitkilerin Vücut Isılarını Düzenlemelerinin Çeşitli Nedenleri Vardır
Yüce Allah yeryüzünde mükemmel bir sistem var etmiştir. Yarattığı tüm canlıları koruyan Allah bazı bitkilere bahşettiği termojenez işlemi ile yeryüzünde kusursuz bir denge yaratmıştır. Bitkilerin sahip olduğu termojenez sistemi Yüce Allah’ın Hafız (koruyan, gözeten) isminin bir tecellisidir.
Bitkileri Soğuktan Koruyan Termojenez Sistemi
Yüce Allah bitkilerin bir kısmında soğuğa karşı bir önlem olarak termojenez özelliği yaratmıştır. Eğer bitkinin bulunduğu ortam yılın büyük bir bölümünde soğuksa ve bitki başka türlü gelişme imkanı bulamıyorsa çoğu bitki uyku haline geçer.
Dinlenme olarak adlandırılan bu dönemde bitki ısısını koruyarak daha erken çiçeklenebilir veya dona karşı kendisini koruyarak yaşamsal faaliyelerini devam ettirebilir. Örneğin Asya ve Kuzeydoğu Amerika’da yetişen yabani doğu lahanası (Symplocarpus foetidus) termojenez özelliğini kullanarak çevresindeki karı eritir. Sıcaklık sıfır derecenin altındayken bitki kendisini 35 OC’ye kadar yüksek bir ısıda tutabilir. Araştırmacılar birçok memeli canlının bile bu seviyede ısı üretmediğini saptamışlardır.
Aslında en soğuk ortamlara dayanıklı bir bitki olmamasına rağmen bu doğal ısı üretme yeteneği sayesinde kar yerdeyken bile büyüyebilir ve çiçeklenebilir. Ama kar yağışı bittiğinde ve çiçeklenme sona erdiğinde diğer bitkiler gibi soğukkanlı davranışına geri döner.
D Termojenez Sisteminin Bitkilerin Nesillerini Devam Ettirmelerindeki Önemi
Soğuk ortamlarda yaşamayan bazı tropik bitki türleri de kendilerini ısıtırlar. Bu bitkilerin amacı polinatörleri (bitki neslini devam ettirecek polenleri taşıyan böcekler) kendilerine çekmektir. Bu amaçla bir kısmı kendilerini ısıtarak çevredeki böcekleri cezbedici kokular salgılarlar veya dış ortamın düşük ısısına rağmen yaydıkları ısı ile böceklere yaşam imkanı oluştururlar. Böcekler de üstlerine yapışan polenler vesilesiyle bitkinin çoğalmasına yardım etmiş olurlar.
Bitkilerin böcekleri çekmek için kendilerini ısıtarak kokularını daha uçucu hale getirmelerine en tipik örnek Titan arumu (Amorphophallus titanum)’dur. Bu bitki çok seyrek olarak çiçek açar (bazı durumlarda her 8 ila 10 yılda bir), bu nedenle polinatörlerin onları çok çabuk bulmaları gerekir. Bitki kendisini ısıtarak çevreye böcekleri cezbedecek bir koku yayar. Titan arumunun kendisine has bu koku, 1,5 km uzaktan tespit edilebilir. Böcekler, bu kokunun olduğu çiçeğe geldikleri zaman, ılık çiçekte dinlenirken polenlere bulanırlar. Çünkü ortamın ısısı 20 OC iken, titan arumunun çiçekleri 32 OC’ye ulaşır ve çiçek bu ısıyı korur.
Akdeniz adalarında Helicodiceros muscivorus adlı bitki ilkbaharda çiçek açtığında ortamın sıcaklığına bağlı kalmaksızın ısı üretmeye başlar. Bu ısı artışıyla birlikte etrafa dişi sineklerin yumurtalarını bırakmak için seçtiği ölü hayvan kokusuna benzer bir koku yayar. Dişi sinekler, bu kokudan dolayı sürü hâlinde bu çiçeklere akın eder. Sineğin çiçeğe konması ile birlikte yapraklar kapanır ve sinek daha önce üzerine yapışmış olan bu bitkiye ait polenleri erkek çiçeğe göre daha önce olgunlaşmış dişi çiçek üzerine bırakır.
Bir gün sonra dişi çiçek döllenmiş ve tozlaşma özelliğini kaybetmiştir, fakat yeni olgunlaşan erkek çiçeğin polenleri çiçek açılıp sinek serbest kalmadan önce sineğin üzerine yapışır ve sinek başka bir Helicodiceros muscivorus çiçeğine hapsolduğunda önceki çiçekten aldığı polenleri daha önce olgunlaşan dişi çiçeğe taşımış olur.
Cyclocephala türü böcekleri kendine çeken Philodendron selloum bitkisinin erkek çiçekleri bitkinin sıcaklığını iki gün boyunca 30OC’nin üstünde sabit tutarlar. Çiçeğin çubuk şeklindeki kısmında verimli erkek ve dişi organlar arasında bulunan kısır erkek çiçeklerinin ısı üretme görevi ortam sıcaklığı 37OC’ye ulaştığında durur. Bu süreç sırasında tıpkı memeli canlılarda olduğu gibi karbonhidrat ve bazı bitkisel yağları enerji üretmek amacıyla kullanırlar. Isı yukarıdaki diğer iki örnekte olduğu gibi hem koku yayarak böcekleri cezbeder, hem de gelen misafirler için sıcak bir ortam sağlar. Bitkinin ısı üretme mekanizması o kadar güçlüdür ki laboratuvar ortamında sıcaklık 4OC kadar düşürüldüğünde bile bu çiçekler ısılarını koruyabilir.
Lilium (Zambak) ve Arisaema triphyllum ve Nelumbo nucifera gibi bazı bitkiler de sıcaklıklarını 30-36 OC arasında sabit tutarlar.
Bitkilerin nesillerini devam ettirmek için kendilerini ısıtarak kokunun daha hızlı yayılacağını bilmeleri, böceklerin ve sineklerin hoşlandığı kokuları yaymaları, dişi ve erkek çiçeklerin farklı zamanlarda olgunlaşmaları bitkilerin oldukça bilinçli davranışlar gösterdiklerini ortaya koyar. Elbette aklı ve şuuru olmayan bir bitkinin tüm bunları düşünmesi imkansızdır. Bitkilere bu davranış biçimlerini ilham eden Yüce Allah’tır.
Termojenez Yüce Allah’ın Kusursuz Yaratmasının ve Üstün Aklının Bir Tecellisidir
Termojenez bitkinin kusursuz bir şekilde yerine getirdiği son derece kompleks bir işlemdir. Öyle ki bu sistemin sırrı; teknoloji ve uzay çağına eriştiğimiz günümüzde bile tam olarak anlaşılabilmiş değildir. Bitkilerin hücre içinde kullandığı proteinler, mitokondrilerinin farklı bir solunum şekli kullanması, bitkilerin kanı olmadığı halde memeli canlılar gibi ısılarını ayarlaması, üstelik bu düzenlemenin nesli devam ettirmek veya erken çiçeklenmek gibi akıl gerektiren bir amaç için kullanılması elbette bitkinin kendi başına düşünüp yapacağı işlemler değildir. Böylesine küçük bir alana sığdırılmış olan sayısız detaylar bu sistemi var edenin benzersiz aklını bize gösteren delillerdendir. Bitkilerin ısılarını düzenleme sistemlerini evrendeki her şey gibi Yüce Allah yaratmıştır.
Göklerin ve Yerin Mülkü Allah’ındır
Kendi ısılarını düzenleyen bitkiler, kendi özellikleri dışında diğer canlıların özelliklerini de en ince ayrıntısına kadar hesaba katarlar. Bu bitki canlıların yuvalarından çıkacakları zamanı, katedecekleri yolun süresini ve hoşlandıkları kokuları, yumurtalarını bıraktıkları yerleri tam olarak bilir. Bu durumda akla şu soru gelecektir: Bütün bu “bilgilere” sahip olan ve gerekli “hesaplamaları” yapan “diğer bir canlının özelliklerini analiz eden” ve bir bilgisayar merkezini andıran yapı, bitkinin neresindedir? Bu sorunun cevabı açıktır. Bitkilerin her türlü faaliyetlerinin zamanlamasını belirleyen, dolayısıyla hepsini, bilgisi ve denetimi altında bulunduran üstün bir akıl ve güç vardır. Bu aklın sahibi Yüce Allah’tır. Rabbimiz üstün gücü ve sonsuz aklıyla her yerde yaratılış delillerini bizlere göstermekte ve bunları görerek öğüt alıp düşünmemizi sağlamaktadır. Bir ayette şöyle buyrulmaktadır:
Onlar, ayakta iken, otururken, yan yatarken Allah’ı zikrederler ve göklerin ve yerin yaratılışı konusunda düşünürler. (Ve derler ki:) “Rabbimiz, sen bunu boşuna yaratmadın. Sen pek Yücesin, bizi ateşin azabından koru.”” (Al-i İmran Suresi, 191)
* Termojenez mekanizması nasıl çalışır?
Termojenez vücut ısısını sabit tutmak için Yüce Allah’ın canlılara bahşettiği bir özelliktir. Bu özellik sıcak kanlı hayvanlara özgüdür. Ancak bazı bitki türleri ısı üretme yeteneğine sahiptirler. Sıcak kanlı hayvanların ısı üretme yeteneğinde kanın büyük katkısı vardır. Bitkilerin ise kanı yoktur. Fakat onlar da çeşitli yöntemlerle vücut ısılarını sabit tutabilirler. Allah bitkilere vücut ısılarını sabit tutacak pek çok yöntem bahşetmiştir.
Bitkilerdeki Termojenez Mekanizması Kusursuz Olarak Çalışır
Termojenik bitkiler, ısılarını kendilerini çevreleyen havanın ısısından daha fazla yükseltebilirler. Termojenez sistemine sahip olan bir bitki oldukça güçlü olmalıdır. Çünkü bu sistemin çalışması esnasında yüksek bir enerji talebine gereksinim vardır. Bitkiler ısılarını korumaları sırasında, küçük bir kemirgenin, hatta bir sinek kuşunun kullandığı kadar bir enerji kullanır. Normalde bitki metabolizması çok daha ağır çalışır. Fakat termojenez sırasında enerji kullanımı yüksek derecededir.
Isı, mitokondride gerçekleşen hücresel solunum işlemi sırasında üretilir. Tüm bu enerjiyi üretmek için, termojenik bitkiler yardımcı bir solunum yöntemi kullanırlar. Bu solunum yöntemi alternatif oksidazdır. Normalde bitkiler ve hayvanların solunumunda mitokondri, oksijeni kullanarak şeker yapar ve enerji üretir. Bunun için de “sitokrom c” adlı bir enzim kullanır. Termojenik bitkilerin mitokondrisinde ise enerji (ısı) üretilmesi gerektiğinde alternatif oksidaz yöntemi ile “sitokrom c” dışında sadece bu bitkilere özgü bir başka enzim kullanılır ve bu solunum sistemi ile yağlar yakılarak enerjiye dönüşür. Bu bitkilerin “salisilik asidi” enerji veren madde olarak kullandığı anlaşılmaktadır. Nitekim salisilik asidin voodoo zambağında alternatif oksidasyon ve ısı artışına yol açtığı bilimsel olarak tespit edilmiştir.
Aslında yukarıda anlatılan işlemlerin hiçbiri normal bitki solunumunda kullanılmaz. Bu işlemi yapan ve hala tam olarak kapsamı anlaşılamamış olan proteinler, Yüce Allah’ın termojenik bitkilere bu solunumu yapabilmesi için bahşettiği bir özelliktir. Bu bitkilerin sahip olduğu proteinler, memeli canlılarda bulunan alternatif oksidasyon ve ayırma işlemi yapan proteinlere benzer.
Görüldüğü gibi bitkilerdeki her yapı özel olarak var edilmiştir. Bu da bize bu kusursuz planı yapan üstün bir “Akıl Sahibi” olduğunu gösterir. İşte bu üstün aklın sahibi alemlerin Rabbi olan Allah’tır. Rabbimiz bu örnekle kusursuz yaratışının delillerini insanlara göstermektedir.
Bitkilerin Vücut Isılarını Düzenlemelerinin Çeşitli Nedenleri Vardır
Yüce Allah yeryüzünde mükemmel bir sistem var etmiştir. Yarattığı tüm canlıları koruyan Allah bazı bitkilere bahşettiği termojenez işlemi ile yeryüzünde kusursuz bir denge yaratmıştır. Bitkilerin sahip olduğu termojenez sistemi Yüce Allah’ın Hafız (koruyan, gözeten) isminin bir tecellisidir.
Bitkileri Soğuktan Koruyan Termojenez Sistemi
Yüce Allah bitkilerin bir kısmında soğuğa karşı bir önlem olarak termojenez özelliği yaratmıştır. Eğer bitkinin bulunduğu ortam yılın büyük bir bölümünde soğuksa ve bitki başka türlü gelişme imkanı bulamıyorsa çoğu bitki uyku haline geçer.
Dinlenme olarak adlandırılan bu dönemde bitki ısısını koruyarak daha erken çiçeklenebilir veya dona karşı kendisini koruyarak yaşamsal faaliyelerini devam ettirebilir. Örneğin Asya ve Kuzeydoğu Amerika’da yetişen yabani doğu lahanası (Symplocarpus foetidus) termojenez özelliğini kullanarak çevresindeki karı eritir. Sıcaklık sıfır derecenin altındayken bitki kendisini 35 OC’ye kadar yüksek bir ısıda tutabilir. Araştırmacılar birçok memeli canlının bile bu seviyede ısı üretmediğini saptamışlardır.
Aslında en soğuk ortamlara dayanıklı bir bitki olmamasına rağmen bu doğal ısı üretme yeteneği sayesinde kar yerdeyken bile büyüyebilir ve çiçeklenebilir. Ama kar yağışı bittiğinde ve çiçeklenme sona erdiğinde diğer bitkiler gibi soğukkanlı davranışına geri döner.
D Termojenez Sisteminin Bitkilerin Nesillerini Devam Ettirmelerindeki Önemi
Soğuk ortamlarda yaşamayan bazı tropik bitki türleri de kendilerini ısıtırlar. Bu bitkilerin amacı polinatörleri (bitki neslini devam ettirecek polenleri taşıyan böcekler) kendilerine çekmektir. Bu amaçla bir kısmı kendilerini ısıtarak çevredeki böcekleri cezbedici kokular salgılarlar veya dış ortamın düşük ısısına rağmen yaydıkları ısı ile böceklere yaşam imkanı oluştururlar. Böcekler de üstlerine yapışan polenler vesilesiyle bitkinin çoğalmasına yardım etmiş olurlar.
Bitkilerin böcekleri çekmek için kendilerini ısıtarak kokularını daha uçucu hale getirmelerine en tipik örnek Titan arumu (Amorphophallus titanum)’dur. Bu bitki çok seyrek olarak çiçek açar (bazı durumlarda her 8 ila 10 yılda bir), bu nedenle polinatörlerin onları çok çabuk bulmaları gerekir. Bitki kendisini ısıtarak çevreye böcekleri cezbedecek bir koku yayar. Titan arumunun kendisine has bu koku, 1,5 km uzaktan tespit edilebilir. Böcekler, bu kokunun olduğu çiçeğe geldikleri zaman, ılık çiçekte dinlenirken polenlere bulanırlar. Çünkü ortamın ısısı 20 OC iken, titan arumunun çiçekleri 32 OC’ye ulaşır ve çiçek bu ısıyı korur.
Akdeniz adalarında Helicodiceros muscivorus adlı bitki ilkbaharda çiçek açtığında ortamın sıcaklığına bağlı kalmaksızın ısı üretmeye başlar. Bu ısı artışıyla birlikte etrafa dişi sineklerin yumurtalarını bırakmak için seçtiği ölü hayvan kokusuna benzer bir koku yayar. Dişi sinekler, bu kokudan dolayı sürü hâlinde bu çiçeklere akın eder. Sineğin çiçeğe konması ile birlikte yapraklar kapanır ve sinek daha önce üzerine yapışmış olan bu bitkiye ait polenleri erkek çiçeğe göre daha önce olgunlaşmış dişi çiçek üzerine bırakır.
Bir gün sonra dişi çiçek döllenmiş ve tozlaşma özelliğini kaybetmiştir, fakat yeni olgunlaşan erkek çiçeğin polenleri çiçek açılıp sinek serbest kalmadan önce sineğin üzerine yapışır ve sinek başka bir Helicodiceros muscivorus çiçeğine hapsolduğunda önceki çiçekten aldığı polenleri daha önce olgunlaşan dişi çiçeğe taşımış olur.
Cyclocephala türü böcekleri kendine çeken Philodendron selloum bitkisinin erkek çiçekleri bitkinin sıcaklığını iki gün boyunca 30OC’nin üstünde sabit tutarlar. Çiçeğin çubuk şeklindeki kısmında verimli erkek ve dişi organlar arasında bulunan kısır erkek çiçeklerinin ısı üretme görevi ortam sıcaklığı 37OC’ye ulaştığında durur. Bu süreç sırasında tıpkı memeli canlılarda olduğu gibi karbonhidrat ve bazı bitkisel yağları enerji üretmek amacıyla kullanırlar. Isı yukarıdaki diğer iki örnekte olduğu gibi hem koku yayarak böcekleri cezbeder, hem de gelen misafirler için sıcak bir ortam sağlar. Bitkinin ısı üretme mekanizması o kadar güçlüdür ki laboratuvar ortamında sıcaklık 4OC kadar düşürüldüğünde bile bu çiçekler ısılarını koruyabilir.
Lilium (Zambak) ve Arisaema triphyllum ve Nelumbo nucifera gibi bazı bitkiler de sıcaklıklarını 30-36 OC arasında sabit tutarlar.
Bitkilerin nesillerini devam ettirmek için kendilerini ısıtarak kokunun daha hızlı yayılacağını bilmeleri, böceklerin ve sineklerin hoşlandığı kokuları yaymaları, dişi ve erkek çiçeklerin farklı zamanlarda olgunlaşmaları bitkilerin oldukça bilinçli davranışlar gösterdiklerini ortaya koyar. Elbette aklı ve şuuru olmayan bir bitkinin tüm bunları düşünmesi imkansızdır. Bitkilere bu davranış biçimlerini ilham eden Yüce Allah’tır.
Termojenez Yüce Allah’ın Kusursuz Yaratmasının ve Üstün Aklının Bir Tecellisidir
Termojenez bitkinin kusursuz bir şekilde yerine getirdiği son derece kompleks bir işlemdir. Öyle ki bu sistemin sırrı; teknoloji ve uzay çağına eriştiğimiz günümüzde bile tam olarak anlaşılabilmiş değildir. Bitkilerin hücre içinde kullandığı proteinler, mitokondrilerinin farklı bir solunum şekli kullanması, bitkilerin kanı olmadığı halde memeli canlılar gibi ısılarını ayarlaması, üstelik bu düzenlemenin nesli devam ettirmek veya erken çiçeklenmek gibi akıl gerektiren bir amaç için kullanılması elbette bitkinin kendi başına düşünüp yapacağı işlemler değildir. Böylesine küçük bir alana sığdırılmış olan sayısız detaylar bu sistemi var edenin benzersiz aklını bize gösteren delillerdendir. Bitkilerin ısılarını düzenleme sistemlerini evrendeki her şey gibi Yüce Allah yaratmıştır.
Göklerin ve Yerin Mülkü Allah’ındır
Kendi ısılarını düzenleyen bitkiler, kendi özellikleri dışında diğer canlıların özelliklerini de en ince ayrıntısına kadar hesaba katarlar. Bu bitki canlıların yuvalarından çıkacakları zamanı, katedecekleri yolun süresini ve hoşlandıkları kokuları, yumurtalarını bıraktıkları yerleri tam olarak bilir. Bu durumda akla şu soru gelecektir: Bütün bu “bilgilere” sahip olan ve gerekli “hesaplamaları” yapan “diğer bir canlının özelliklerini analiz eden” ve bir bilgisayar merkezini andıran yapı, bitkinin neresindedir? Bu sorunun cevabı açıktır. Bitkilerin her türlü faaliyetlerinin zamanlamasını belirleyen, dolayısıyla hepsini, bilgisi ve denetimi altında bulunduran üstün bir akıl ve güç vardır. Bu aklın sahibi Yüce Allah’tır. Rabbimiz üstün gücü ve sonsuz aklıyla her yerde yaratılış delillerini bizlere göstermekte ve bunları görerek öğüt alıp düşünmemizi sağlamaktadır. Bir ayette şöyle buyrulmaktadır:
Onlar, ayakta iken, otururken, yan yatarken Allah’ı zikrederler ve göklerin ve yerin yaratılışı konusunda düşünürler. (Ve derler ki:) “Rabbimiz, sen bunu boşuna yaratmadın. Sen pek Yücesin, bizi ateşin azabından koru.”” (Al-i İmran Suresi, 191)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder