Kırlangıçlar,şaşırtıcı teknikler kullanarak, çok sayıda mimari detaylara sahip yuvalar inşa ederler...
* Kırlangıçlar yuvalarını nasıl korurlar?
* Bu yuvaların sağlamlığı için hangi mimari teknikleri kullanılır?
* Kırlangıçların özel tasarlanmış yuva türleri nelerdir?
Kırlangıçlar, yuva yapma konusunda en usta kuş türlerinden biri olarak bilinirler. Her kırlangıç türünün kendisine özgü yuva teknikleri vardır ve hiç şaşırmadan bu kusursuz yapıları inşa ederler.
Tüm canlılar gibi kırlangıçlar da yavrularının korunmasında “yuvalar”ın önemli bir fonksiyonu olduğunu adeta bilirler. Bu nedenle de şaşırtıcı teknikler kullanarak, çok sayıda mimari detaylara sahip yuvalar inşa ederler. Yuvaların inşasında çok farklı teknikler kullanırlar. Çoğu zaman bir mimar gibi plan yapar, gerçek bir duvar ustası gibi çalışır, bir mühendis gibi teknik çözümler geliştirirler. Bu usta müteahhitler yuvalarını hazırlayabilmek için gece gündüz hiç durmadan çalışırlar. Gerektiğinde de eşleri ile işbölümü yaparak birbirlerine yardım ederler.
Kullandıkları malzemeler ve uyguladıkları teknikler malzemenin elastikiyeti, dayanıklılığı ve sertliği göz önünde bulundurularak seçilir. Malzeme, sıkıştırmaya ya da gerilmeye elverişli olmalıdır. Ayrıca değişik türden malzemelerin birlikte kullanılması, yapının sahip olduğu koruyucu özellikleri artırır. Sözgelimi çamurla bitki liflerini karıştırmak yuvadaki çatlakların yayılmasını önler. Bu yuvaların hazırlanış teknikleri, bilinci ve zekası olmayan bir canlıdan beklenmeyecek kadar mükemmeldir. Bu yuvaları, kırlangıçların kendi zekalarıyla tasarlayamayacakları ise çok açık bir gerçektir. Çünkü kuşların yuvalarını inşa etmeden önce birçok aşamayı planlamış olmaları gerekir. Öncelikle yumurtalarının veya yavrularının güvenliği için bir yuvaya ihtiyaçları olduğunu belirlemeleri gerekir. Daha sonra ise yuva için en uygun yeri tespit etmeleri lazımdır. Çünkü diğer tüm canlılar gibi kırlangıçlar da yuvalarını rastgele bir yere yapmazlar. İşte kırlangıçların yuva yapmak amacıyla plan gerektiren tüm davranışlarını onlara Yüce Allah ilham eder. Bu gerçek bir ayette şöyle haber verilir:.
“Görmedin mi ki, göklerde ve yerde olanlar ve dizi dizi uçan kuşlar, gerçekten Allah’ı tesbih etmektedir. Her biri, kendi duasını ve tesbihini şüphesiz bilmiştir. Allah, onların işlediklerini bilendir.” (Nur Suresi, 41)
Yuvanın Yapım Aşaması Bilgi ve Zeka Gerektirir
Kırlangıçlar yuvaların inşa edildiği yerleri özenle seçerler. Yuvanın kurulacağı bölgeyi erkek kuş belirler, fakat yuvanın kuruluşu dişi kuşa aittir. Yuvanın yeri ve yuvada kullanılacak malzemelerin bulunması erkek kuşun görevidir. Erkek kuş gerekli malzemeyi ararken dişi kuş ise yuvanın kurulacağı yerden ayrılmaz ve seçtikleri bölgeye başka kuşların yuva yapmasını önlemek için koruma halindedir. Genellikle seçtikleri bölgeler, hava durumundan ve avcı kuşlardan etkilenmeyecek köşelerdir. Kuşlar bulundukları bölgenin hava durumunu yavrularını korumak için yuvalarının gizli köşelerde yapılması gerektiğini akledecek akıl ve şuura elbette sahip değildirler. Ancak Yüce Allah’ın ilhamıyla yuvayı ne zaman ve nasıl yapacaklarını bilirler. Yuvanın yapımı aynı zamanda bilgi gerektirir. Kuşlar yuvalarını inşa etmek için kazar, birleştirir, malzemeleri üst üste yığar ve yuvayı adeta duvar gibi örerler. Kuşların genellikle çamurdan inşa edilen bu yuvaları yapmak için gerekli olan malzemeleri taşımaya uygun olarak yaratılmış gagaları ve ayakları vardır. Dişi kırlangıç, erkek kırlangıcın ağız salgısıyla harç ederek gagasıyla getirdiği çamuru toplar, saman ve otlarla sekiz gün içinde sağlam bir yuva yaparlar. Kırlangıçların yuvalarının sağlamlığının bir sebebinin de salgılarında bulunan bir enzim olduğu, toprağı çamur yaparken kullandıkları bu enzimin tüm nemi dışarıda tuttuğu bilinmektedir. Dişi, yuva için özel olarak hazırlanmış bu malzemeyle, özel olarak yaratılmış geniş ve yassı gagasını, bir mala gibi kullanarak yuvasının duvarlarını sıvar.
Dişi kuş yuvayı yapmaya önce dıştan başlar, ilk olarak küçük daireler oluşturur, daireler küçüldükçe yapı daha sıklaşır. Küçük çamur parçalarını birbirlerini kilitleyecek şekilde iç içe ve üst üste örer. Genellikle yuvaları, kubbe görünümlüdür. Yuvanın ağırlık merkezi yapıyı kesen üç düzlemin orta noktasında kalır, girip çıktıkları yer ise rüzgarın en az olduğu yöne bakar. Yuvalarının çoğu ancak bir kırlangıcın girebileceği kadardır. Eni yaklaşık 20 cm, derinliği 10 cm kadar olup yuvanın içini pamukla, başka kuşların göğüslerinden kopan hafif tüylerle bazen de kendi tüyleri ile döşer.
Buraya kadar anlatılanlar bilinci, aklı ve bilgisi olmayan bir canlının son derece bilinçli, akıllı ve bilgiye dayalı davranışlar sergilediğini göstermektedir. Kuşkusuz onlara bu bilgileri ilham eden ve onları üstün yeteneklerle birlikte var eden sonsuz ilim ve güç sahibi Allah’tır.
Kırlangıç Türleri Her Biri Zeka Gerektiren Farklı Yuvalar Yaparlar
Kırlangıçlar yuva olarak ağaç kovuklarını ve kaya çatlaklarını kullanır, toprak yığınlarında tüneller açar ya da çamurdan bir yuva yaparlar. Farklı kırlangıç türlerinin yuva için kullandığı malzemeler birbirinden farklıdır.
Yerin Altına Yuva Yapan Kırlangıç Türleri
Bazı kırlangıç türleri, yuvalarını yerin altına gizlerler. Tünelleri yukarı eğimli olarak açarlar ve bu sayede yağmur yağdığında yuvalarını sel basmaz. Her tünelin sonunda da çim ve tüylerle kaplanmış küçük birer odacık bulunur.
Kıyı kırlangıçları nehir veya sahil şeridi boyunca, dik toprak setlerinin yanlarında uzun tüneller kazarlar.
Avrasya ve Amerika’da yaşayan kum kırlangıcı (Riparia riparia) ile Avustralya’da yaşayan akkanat kırlangıç {Chermoeca leucosternum) kumlu toprakta derin bir kovuk açıp yuva yapan türlerdendir.
Kaya Oluklarına ve Mağaralara Yuvalarını Yapan Kırlangıç Türleri
Güney Amerika’da yaşayan bulut kırlangıçları, yuvalarını şelalelerin arkasındaki kayalıklarda kurarlar. Ancak şelalenin arkasına geçmek, bir kuş için neredeyse imkansızdır. Örneğin yırtıcı kuşlar, balıkçıllar, martı veya karga gibi kuşlar, şelaleyi yararak arka tarafına geçemezler. Aslında, hızla akan tonlarca suyun içinden geçmeye çalışan bir kuşun havada parçalanması beklenir. Ancak, bu kırlangıçlar çok küçüktürler ve o kadar hızlı uçarlar ki, şelaleyi bir ok gibi keserek arka tarafına geçebilirler. Burası, bu kuşlar ve yumurtaları için son derece güvenlikli bir yerdir, çünkü onlardan başka hiçbir canlı şelalenin arka tarafına geçmeye çalışmaz. Ancak bu kırlangıçların yuvaları için malzeme toplama konusunda bir sorunları vardır. Ayakları o kadar küçüktür ki, diğer kuşlar gibi yere konup ayakları ile malzemeleri kavrayamazlar. Bunun yerine havada uçan tüy, kuru ot gibi bazı malzemeleri yakalarlar ve bunları yapışkan ağız sıvıları ile kayaların üzerine yapıştırırlar.
Hint Okyanusu kıyılarında yaşayan bir kırlangıç türünün üyeleri ise yuvalarını mağaraların içine yaparlar. Bu mağaraların girişleri her dalga geldiğinde tamamen kapanır. Bu nedenle mağaraya girmeden önce, köpüklü dalgalar üzerinde, dalgaların geri çekilmesini bekleyerek, fazla hareket etmeden uçarlar ve dalga çekilip mağaranın ağzı açıldığında içeri uçarlar. Kırlangıçlar, yuvalarını kurmadan önce, suyun mağara duvarında bıraktığı izlere bakarak, suyun ulaştığı en yüksek seviyeyi tespit ederler. Ve yuvalarını bu seviyenin üstünde bir yere kurarlar.
Duvarcı Ustası Gibi Çalışarak Farklı Mekanlara Yuva Yapan Kırlangıç Türleri
Amerika’da yaşayan kahverengimsi siyah sırtlı, beyaz karınlı kabakanat kırlangıç (Stelgidopteryx ruficollis); yapıların çevresine, köprü altlarına, kaya oyuklarına ya da çatlaklarına yuva yapar. Kuzey Amerika’ya özgü başka bir tür olan mor kırlangıç (Progne subis) ise, ağaç kovuğuna ya da insan eliyle hazırlanmış çok gözlü bir kuş evine yerleşerek yuvasının içini otlar ve tüylerle döşer.
Uzun kuyruğu derin bir çatalla ikiye ayrılan dişi kır kırlangıcı (Hirundo rustica), yuvasına genel olarak beyaz renkli, benekli ya da beneksiz 27 yumurta bırakır. Bu nedenle yuvasını korunaklı bir yere yapması büyük önem taşır. Çamurdan yaptığı yuvasına Allah’ın ilhamıyla mekan olarak evlerin duvarlarını seçmesinin sebeplerinden biri de budur.
Avrasya ve Afrika’da yaşayan yaklaşık 12 cm uzunluğundaki ev kırlangıcı (Delichon urbica), daha çok duvarlara, saçak altlarına, bazen de kayalıklara ve köprü altlarına, çamurdan yuvalar yapar. Kır kırlangıcınınki gibi açık olmayan yuvasının küçük bir girişi vardır. Çamurdan yuva yapan öbür türler gibi yuvasını saman ve otla sağlamlaştırır. Kuruyarak sertleşen çamur, dişinin kuluçkaya yattığı beyaz renkli 45 yumurtanın ve yumurtalardan sağ çıkmayı başaran 20-25 yavrunun ağırlığını çekebilecek kadar sağlamdır.
Uçurum kırlangıçları; yuvalarını uçurum kenarlarına, bina veya avlu duvarlarına çimento ile yapıştırırlar. Bu çimentoyu elde ediş yöntemleri ise oldukça pratiktir. Gagalarıyla çamur veya kil parçaları toplar ve bu malzemeleri inşaat alanına taşırlar. Çamuru yapışkanımsı ağız sıvılarıyla karıştırıp, uçurumun yüzeyine sürerler ve üstünde yuvarlak bir açıklık bırakarak düzgün bir çömlek şeklinde biçim verirler. Çömleğin içini çim, yosun ve tüyle doldururlar. Bu yuvaları çoğunlukla sarkan bir kaya çıkıntısının altına inşa etmelerinin nedeni ise yağmur yağdığında suyun çamuru yumuşatmasını ve yuvayı yıkmasını önlemektir.
Palmiye deniz kırlangıcı da, yuva yapımında kendi salgısını kullanır. Yuvasını palmiyelerin sallanan dallarının altında ve bazen de insan yapımı köprülerin dikey yüzeylerinde yapar. Bu kuş türü, bir yastık oluşturabilmek için yaprağın dikey yüzeyine, tüylerle karıştırarak ağız salgısını bulaştırır. Dişi yumurtlamaya başlayacağı zaman vücudu dikey olacak şekilde bu yastığın üst kısmına yerleşir. Kuş yumurtayı çıkardıktan sonra, yumurtayı kuyruğuyla kenarından yavaş yavaş iterek göğsüyle ve göbeğiyle yastığın içine bastırır. Daha sonra yumurtayı kaplayacak şekilde gagasında bir sıvı üretir. Vücudunu yanlara doğru sallayarak, bir yandan da yumurtayı yaprağa yapıştıracak şekilde ağız sıvısıyla iyice kaplar. İkinci yumurtayı da aynı şekilde diğerinin yanına yerleştirir.
Korunaklı Yuvalar Yavru Kırlangıçlar İçin Hayati Önem Taşır
Kırlangıçların yukarıda belirtilen farklı türlerinin birbirlerinden değişik yuvalar inşa etmelerinin en önemli nedeni, bulundukları ortama uygun en korunmalı yuvayı yapmalarıdır. Çünkü yumurtalar ve daha sonra bu yumurtadan çıkan yavrular son derece savunmasızdır. Özellikle anne kuş yavruları için avlanmaya gittiğinde yavrular tamamen savunmasız kalırlar. Ancak binaların yüksek köşelerine, oyuklara, yamaçlara veya mağaralara veya daha değişik mekanlara büyük bir ustalıkla gizlenen yuvalar, bu yavrular için önemli bir sığınak görevi görürler.
Kırlangıç yuvalarının bir özelliği de yavruları soğuktan korumalarıdır. Yavrular tüysüz doğarlar ve aynı zamanda pek hareket edemedikleri için kaslarını hiç çalıştıramazlar. Bu nedenle yavruların sıcak yuvalara ihtiyaçları vardır. Özellikle “çamurdan yapılan yuvalar”, yapıları itibariyle bu sıcaklığı yavrulara sağlayabilirler. Dişi kırlangıçların uvanın içini tüy, pamuk gibi malzemelerle doldurmalarının nedeni de yuvanın izolasyonunu arttırmak ve yavruları ısıtmaktır.
Kırlangıçlara Sağlam ve Korunaklı Yuvalar Yapmalarını İlham Eden Yüce Allah’tır
Tüm canlılar gibi kırlangıçlar için de yavrularının yaşamının korunması çok önemlidir ve yumurtladıkları andan itibaren tek uğraşıları yavrularıdır. Yavruların korunmasına çok büyük bir itina gösterirler. Yavruları korumanın en etkili yolu ise sağlam ve korunaklı yuvalar inşa etmektir. Kırlangıçlar da yuva yapma konusunda son derece beceriklidirler.
Bu canlılar hakkında dikkat edilmesi gereken bir detay daha vardır. Kırglangıç da doğduğu andan itibaren kendi türünün kullandığı yuvanın kurulması ile ilgili tüm bilgilere sahiptir. Bu kuş türü, dünyanın neresinde olursa olsun yuvasını aynı şekilde inşa eder. Bu, canlıların yuvalarını inşa etme yöntemlerini rastgele elde etmediklerinin, bu bilgilerin ve yeteneklerin tümünün onlara tek bir güç tarafından verildiğinin açık delillerindendir. Onlara bu bilgileri ilham eden ve onları üstün yeteneklerle birlikte var eden sonsuz ilim ve güç sahibi Yüce Allah’tır.
Rabbimiz bu gerçeği bir Kuran ayetinde şöyle bildirir:
Onlar, üstlerinde dizi dizi kanat açıp kapayarak uçan kuşları görmüyorlar mı? Onları Rahman (olan Allah')tan başkası (boşlukta) tutmuyor. Şüphesiz O, herşeyi hakkıyla görendir. (Mülk Suresi, 19)
Kırlangıçların yuvalarındaki mimari üstünlüklerin yanı sıra, anne ve baba kuşların yuva yapımı için gösterdikleri fedakarlıklar da çok dikkat çekicidir. Yuvaların yapım aşamaları düşünüldüğünde bu küçük kuşların büyük zahmetlerle yuvalarını inşa ettikleri, çok enerji harcadıkları ve müthiş bir özveride bulundukları daha iyi anlaşılacaktır. Bu kuşun, inşa ettiği yuva için yüzlerce kez uçuş yaparak çamur, saman ve ot toplaması gerekir. Çünkü gagasında her seferinde sadece bir veya iki parça taşıyabilir. Ancak bu durum kuşu yıldırmaz ve büyük bir sabırla gerekli malzemeyi taşımaya devam eder. Bu esnada asla bıkıp usanmaz, malzemeyi yorulduğu için eksik tutmaz, hiçbir detay için üşenmez.
* Bu yuvaların sağlamlığı için hangi mimari teknikleri kullanılır?
* Kırlangıçların özel tasarlanmış yuva türleri nelerdir?
Kırlangıçlar, yuva yapma konusunda en usta kuş türlerinden biri olarak bilinirler. Her kırlangıç türünün kendisine özgü yuva teknikleri vardır ve hiç şaşırmadan bu kusursuz yapıları inşa ederler.
Tüm canlılar gibi kırlangıçlar da yavrularının korunmasında “yuvalar”ın önemli bir fonksiyonu olduğunu adeta bilirler. Bu nedenle de şaşırtıcı teknikler kullanarak, çok sayıda mimari detaylara sahip yuvalar inşa ederler. Yuvaların inşasında çok farklı teknikler kullanırlar. Çoğu zaman bir mimar gibi plan yapar, gerçek bir duvar ustası gibi çalışır, bir mühendis gibi teknik çözümler geliştirirler. Bu usta müteahhitler yuvalarını hazırlayabilmek için gece gündüz hiç durmadan çalışırlar. Gerektiğinde de eşleri ile işbölümü yaparak birbirlerine yardım ederler.
Kullandıkları malzemeler ve uyguladıkları teknikler malzemenin elastikiyeti, dayanıklılığı ve sertliği göz önünde bulundurularak seçilir. Malzeme, sıkıştırmaya ya da gerilmeye elverişli olmalıdır. Ayrıca değişik türden malzemelerin birlikte kullanılması, yapının sahip olduğu koruyucu özellikleri artırır. Sözgelimi çamurla bitki liflerini karıştırmak yuvadaki çatlakların yayılmasını önler. Bu yuvaların hazırlanış teknikleri, bilinci ve zekası olmayan bir canlıdan beklenmeyecek kadar mükemmeldir. Bu yuvaları, kırlangıçların kendi zekalarıyla tasarlayamayacakları ise çok açık bir gerçektir. Çünkü kuşların yuvalarını inşa etmeden önce birçok aşamayı planlamış olmaları gerekir. Öncelikle yumurtalarının veya yavrularının güvenliği için bir yuvaya ihtiyaçları olduğunu belirlemeleri gerekir. Daha sonra ise yuva için en uygun yeri tespit etmeleri lazımdır. Çünkü diğer tüm canlılar gibi kırlangıçlar da yuvalarını rastgele bir yere yapmazlar. İşte kırlangıçların yuva yapmak amacıyla plan gerektiren tüm davranışlarını onlara Yüce Allah ilham eder. Bu gerçek bir ayette şöyle haber verilir:.
“Görmedin mi ki, göklerde ve yerde olanlar ve dizi dizi uçan kuşlar, gerçekten Allah’ı tesbih etmektedir. Her biri, kendi duasını ve tesbihini şüphesiz bilmiştir. Allah, onların işlediklerini bilendir.” (Nur Suresi, 41)
Yuvanın Yapım Aşaması Bilgi ve Zeka Gerektirir
Kırlangıçlar yuvaların inşa edildiği yerleri özenle seçerler. Yuvanın kurulacağı bölgeyi erkek kuş belirler, fakat yuvanın kuruluşu dişi kuşa aittir. Yuvanın yeri ve yuvada kullanılacak malzemelerin bulunması erkek kuşun görevidir. Erkek kuş gerekli malzemeyi ararken dişi kuş ise yuvanın kurulacağı yerden ayrılmaz ve seçtikleri bölgeye başka kuşların yuva yapmasını önlemek için koruma halindedir. Genellikle seçtikleri bölgeler, hava durumundan ve avcı kuşlardan etkilenmeyecek köşelerdir. Kuşlar bulundukları bölgenin hava durumunu yavrularını korumak için yuvalarının gizli köşelerde yapılması gerektiğini akledecek akıl ve şuura elbette sahip değildirler. Ancak Yüce Allah’ın ilhamıyla yuvayı ne zaman ve nasıl yapacaklarını bilirler. Yuvanın yapımı aynı zamanda bilgi gerektirir. Kuşlar yuvalarını inşa etmek için kazar, birleştirir, malzemeleri üst üste yığar ve yuvayı adeta duvar gibi örerler. Kuşların genellikle çamurdan inşa edilen bu yuvaları yapmak için gerekli olan malzemeleri taşımaya uygun olarak yaratılmış gagaları ve ayakları vardır. Dişi kırlangıç, erkek kırlangıcın ağız salgısıyla harç ederek gagasıyla getirdiği çamuru toplar, saman ve otlarla sekiz gün içinde sağlam bir yuva yaparlar. Kırlangıçların yuvalarının sağlamlığının bir sebebinin de salgılarında bulunan bir enzim olduğu, toprağı çamur yaparken kullandıkları bu enzimin tüm nemi dışarıda tuttuğu bilinmektedir. Dişi, yuva için özel olarak hazırlanmış bu malzemeyle, özel olarak yaratılmış geniş ve yassı gagasını, bir mala gibi kullanarak yuvasının duvarlarını sıvar.
Dişi kuş yuvayı yapmaya önce dıştan başlar, ilk olarak küçük daireler oluşturur, daireler küçüldükçe yapı daha sıklaşır. Küçük çamur parçalarını birbirlerini kilitleyecek şekilde iç içe ve üst üste örer. Genellikle yuvaları, kubbe görünümlüdür. Yuvanın ağırlık merkezi yapıyı kesen üç düzlemin orta noktasında kalır, girip çıktıkları yer ise rüzgarın en az olduğu yöne bakar. Yuvalarının çoğu ancak bir kırlangıcın girebileceği kadardır. Eni yaklaşık 20 cm, derinliği 10 cm kadar olup yuvanın içini pamukla, başka kuşların göğüslerinden kopan hafif tüylerle bazen de kendi tüyleri ile döşer.
Buraya kadar anlatılanlar bilinci, aklı ve bilgisi olmayan bir canlının son derece bilinçli, akıllı ve bilgiye dayalı davranışlar sergilediğini göstermektedir. Kuşkusuz onlara bu bilgileri ilham eden ve onları üstün yeteneklerle birlikte var eden sonsuz ilim ve güç sahibi Allah’tır.
Kırlangıç Türleri Her Biri Zeka Gerektiren Farklı Yuvalar Yaparlar
Kırlangıçlar yuva olarak ağaç kovuklarını ve kaya çatlaklarını kullanır, toprak yığınlarında tüneller açar ya da çamurdan bir yuva yaparlar. Farklı kırlangıç türlerinin yuva için kullandığı malzemeler birbirinden farklıdır.
Yerin Altına Yuva Yapan Kırlangıç Türleri
Bazı kırlangıç türleri, yuvalarını yerin altına gizlerler. Tünelleri yukarı eğimli olarak açarlar ve bu sayede yağmur yağdığında yuvalarını sel basmaz. Her tünelin sonunda da çim ve tüylerle kaplanmış küçük birer odacık bulunur.
Kıyı kırlangıçları nehir veya sahil şeridi boyunca, dik toprak setlerinin yanlarında uzun tüneller kazarlar.
Avrasya ve Amerika’da yaşayan kum kırlangıcı (Riparia riparia) ile Avustralya’da yaşayan akkanat kırlangıç {Chermoeca leucosternum) kumlu toprakta derin bir kovuk açıp yuva yapan türlerdendir.
Kaya Oluklarına ve Mağaralara Yuvalarını Yapan Kırlangıç Türleri
Güney Amerika’da yaşayan bulut kırlangıçları, yuvalarını şelalelerin arkasındaki kayalıklarda kurarlar. Ancak şelalenin arkasına geçmek, bir kuş için neredeyse imkansızdır. Örneğin yırtıcı kuşlar, balıkçıllar, martı veya karga gibi kuşlar, şelaleyi yararak arka tarafına geçemezler. Aslında, hızla akan tonlarca suyun içinden geçmeye çalışan bir kuşun havada parçalanması beklenir. Ancak, bu kırlangıçlar çok küçüktürler ve o kadar hızlı uçarlar ki, şelaleyi bir ok gibi keserek arka tarafına geçebilirler. Burası, bu kuşlar ve yumurtaları için son derece güvenlikli bir yerdir, çünkü onlardan başka hiçbir canlı şelalenin arka tarafına geçmeye çalışmaz. Ancak bu kırlangıçların yuvaları için malzeme toplama konusunda bir sorunları vardır. Ayakları o kadar küçüktür ki, diğer kuşlar gibi yere konup ayakları ile malzemeleri kavrayamazlar. Bunun yerine havada uçan tüy, kuru ot gibi bazı malzemeleri yakalarlar ve bunları yapışkan ağız sıvıları ile kayaların üzerine yapıştırırlar.
Hint Okyanusu kıyılarında yaşayan bir kırlangıç türünün üyeleri ise yuvalarını mağaraların içine yaparlar. Bu mağaraların girişleri her dalga geldiğinde tamamen kapanır. Bu nedenle mağaraya girmeden önce, köpüklü dalgalar üzerinde, dalgaların geri çekilmesini bekleyerek, fazla hareket etmeden uçarlar ve dalga çekilip mağaranın ağzı açıldığında içeri uçarlar. Kırlangıçlar, yuvalarını kurmadan önce, suyun mağara duvarında bıraktığı izlere bakarak, suyun ulaştığı en yüksek seviyeyi tespit ederler. Ve yuvalarını bu seviyenin üstünde bir yere kurarlar.
Duvarcı Ustası Gibi Çalışarak Farklı Mekanlara Yuva Yapan Kırlangıç Türleri
Amerika’da yaşayan kahverengimsi siyah sırtlı, beyaz karınlı kabakanat kırlangıç (Stelgidopteryx ruficollis); yapıların çevresine, köprü altlarına, kaya oyuklarına ya da çatlaklarına yuva yapar. Kuzey Amerika’ya özgü başka bir tür olan mor kırlangıç (Progne subis) ise, ağaç kovuğuna ya da insan eliyle hazırlanmış çok gözlü bir kuş evine yerleşerek yuvasının içini otlar ve tüylerle döşer.
Uzun kuyruğu derin bir çatalla ikiye ayrılan dişi kır kırlangıcı (Hirundo rustica), yuvasına genel olarak beyaz renkli, benekli ya da beneksiz 27 yumurta bırakır. Bu nedenle yuvasını korunaklı bir yere yapması büyük önem taşır. Çamurdan yaptığı yuvasına Allah’ın ilhamıyla mekan olarak evlerin duvarlarını seçmesinin sebeplerinden biri de budur.
Avrasya ve Afrika’da yaşayan yaklaşık 12 cm uzunluğundaki ev kırlangıcı (Delichon urbica), daha çok duvarlara, saçak altlarına, bazen de kayalıklara ve köprü altlarına, çamurdan yuvalar yapar. Kır kırlangıcınınki gibi açık olmayan yuvasının küçük bir girişi vardır. Çamurdan yuva yapan öbür türler gibi yuvasını saman ve otla sağlamlaştırır. Kuruyarak sertleşen çamur, dişinin kuluçkaya yattığı beyaz renkli 45 yumurtanın ve yumurtalardan sağ çıkmayı başaran 20-25 yavrunun ağırlığını çekebilecek kadar sağlamdır.
Uçurum kırlangıçları; yuvalarını uçurum kenarlarına, bina veya avlu duvarlarına çimento ile yapıştırırlar. Bu çimentoyu elde ediş yöntemleri ise oldukça pratiktir. Gagalarıyla çamur veya kil parçaları toplar ve bu malzemeleri inşaat alanına taşırlar. Çamuru yapışkanımsı ağız sıvılarıyla karıştırıp, uçurumun yüzeyine sürerler ve üstünde yuvarlak bir açıklık bırakarak düzgün bir çömlek şeklinde biçim verirler. Çömleğin içini çim, yosun ve tüyle doldururlar. Bu yuvaları çoğunlukla sarkan bir kaya çıkıntısının altına inşa etmelerinin nedeni ise yağmur yağdığında suyun çamuru yumuşatmasını ve yuvayı yıkmasını önlemektir.
Palmiye deniz kırlangıcı da, yuva yapımında kendi salgısını kullanır. Yuvasını palmiyelerin sallanan dallarının altında ve bazen de insan yapımı köprülerin dikey yüzeylerinde yapar. Bu kuş türü, bir yastık oluşturabilmek için yaprağın dikey yüzeyine, tüylerle karıştırarak ağız salgısını bulaştırır. Dişi yumurtlamaya başlayacağı zaman vücudu dikey olacak şekilde bu yastığın üst kısmına yerleşir. Kuş yumurtayı çıkardıktan sonra, yumurtayı kuyruğuyla kenarından yavaş yavaş iterek göğsüyle ve göbeğiyle yastığın içine bastırır. Daha sonra yumurtayı kaplayacak şekilde gagasında bir sıvı üretir. Vücudunu yanlara doğru sallayarak, bir yandan da yumurtayı yaprağa yapıştıracak şekilde ağız sıvısıyla iyice kaplar. İkinci yumurtayı da aynı şekilde diğerinin yanına yerleştirir.
Korunaklı Yuvalar Yavru Kırlangıçlar İçin Hayati Önem Taşır
Kırlangıçların yukarıda belirtilen farklı türlerinin birbirlerinden değişik yuvalar inşa etmelerinin en önemli nedeni, bulundukları ortama uygun en korunmalı yuvayı yapmalarıdır. Çünkü yumurtalar ve daha sonra bu yumurtadan çıkan yavrular son derece savunmasızdır. Özellikle anne kuş yavruları için avlanmaya gittiğinde yavrular tamamen savunmasız kalırlar. Ancak binaların yüksek köşelerine, oyuklara, yamaçlara veya mağaralara veya daha değişik mekanlara büyük bir ustalıkla gizlenen yuvalar, bu yavrular için önemli bir sığınak görevi görürler.
Kırlangıç yuvalarının bir özelliği de yavruları soğuktan korumalarıdır. Yavrular tüysüz doğarlar ve aynı zamanda pek hareket edemedikleri için kaslarını hiç çalıştıramazlar. Bu nedenle yavruların sıcak yuvalara ihtiyaçları vardır. Özellikle “çamurdan yapılan yuvalar”, yapıları itibariyle bu sıcaklığı yavrulara sağlayabilirler. Dişi kırlangıçların uvanın içini tüy, pamuk gibi malzemelerle doldurmalarının nedeni de yuvanın izolasyonunu arttırmak ve yavruları ısıtmaktır.
Kırlangıçlara Sağlam ve Korunaklı Yuvalar Yapmalarını İlham Eden Yüce Allah’tır
Tüm canlılar gibi kırlangıçlar için de yavrularının yaşamının korunması çok önemlidir ve yumurtladıkları andan itibaren tek uğraşıları yavrularıdır. Yavruların korunmasına çok büyük bir itina gösterirler. Yavruları korumanın en etkili yolu ise sağlam ve korunaklı yuvalar inşa etmektir. Kırlangıçlar da yuva yapma konusunda son derece beceriklidirler.
Bu canlılar hakkında dikkat edilmesi gereken bir detay daha vardır. Kırglangıç da doğduğu andan itibaren kendi türünün kullandığı yuvanın kurulması ile ilgili tüm bilgilere sahiptir. Bu kuş türü, dünyanın neresinde olursa olsun yuvasını aynı şekilde inşa eder. Bu, canlıların yuvalarını inşa etme yöntemlerini rastgele elde etmediklerinin, bu bilgilerin ve yeteneklerin tümünün onlara tek bir güç tarafından verildiğinin açık delillerindendir. Onlara bu bilgileri ilham eden ve onları üstün yeteneklerle birlikte var eden sonsuz ilim ve güç sahibi Yüce Allah’tır.
Rabbimiz bu gerçeği bir Kuran ayetinde şöyle bildirir:
Onlar, üstlerinde dizi dizi kanat açıp kapayarak uçan kuşları görmüyorlar mı? Onları Rahman (olan Allah')tan başkası (boşlukta) tutmuyor. Şüphesiz O, herşeyi hakkıyla görendir. (Mülk Suresi, 19)
Kırlangıçların yuvalarındaki mimari üstünlüklerin yanı sıra, anne ve baba kuşların yuva yapımı için gösterdikleri fedakarlıklar da çok dikkat çekicidir. Yuvaların yapım aşamaları düşünüldüğünde bu küçük kuşların büyük zahmetlerle yuvalarını inşa ettikleri, çok enerji harcadıkları ve müthiş bir özveride bulundukları daha iyi anlaşılacaktır. Bu kuşun, inşa ettiği yuva için yüzlerce kez uçuş yaparak çamur, saman ve ot toplaması gerekir. Çünkü gagasında her seferinde sadece bir veya iki parça taşıyabilir. Ancak bu durum kuşu yıldırmaz ve büyük bir sabırla gerekli malzemeyi taşımaya devam eder. Bu esnada asla bıkıp usanmaz, malzemeyi yorulduğu için eksik tutmaz, hiçbir detay için üşenmez.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder